Door: Malkis Jajan, fractievoorzitter VVD Enschede
Deze maand heb ik namens de VVD Enschede en andere partijen voorgesteld de boete voor het gooien van afval te verhogen naar €1000,- in Enschede (met de keuze: een boete betalen of werkstraf afval prikken). Misschien heb je hier al iets van meegekregen. Graag licht ik de achtergrond van dit voorstel toe.
Een aantal maanden geleden was ik zelf in Singapore. En het viel mij op hoe ongelofelijk schoon het daar is. Daar ligt geen zakje, geen blikje en geen peuk op de grond. Toen ik terugkwam naar Enschede viel mij op hoe groot het verschil is. In Enschede zie je wel McDonald’s zakken en andere troep op de grond. Zelfs de plekken waar het ‘schoon’ is, liggen kauwgom en peuken op de grond.
Ik vroeg mijzelf af: waarom zijn wij dat gaan accepteren? Het is niet normaal om je troep op de grond te gooien. Dat doe je thuis ook niet. Daarom moeten we ook niet accepteren dat mensen wel troep op onze straten gooien. En hoe mooi zou het zijn, als we er naar toe kunnen dat Enschede de schoonste stad van Europa wordt.
Samen met BBE, PVV, SP, EA en PvdD hebben wij als VVD Enschede een voorstel ingediend. Mensen die iets op straat gooien krijgen de keuze. Als je iets op straat gooit, betaal je óf een boete van €1000 óf je voert de werkstraf afval prikken uit. Dit voorstel is ruim aangenomen. Dit betekent niet dat de maatregel meteen in gaat. Binnen de huidige regels kan het namelijk nog niet. Daarom gaat de wethouder nu naar het Rijk en vraagt hij de ruimte voor een tijdelijke pilot.
Natuurlijk zijn er ook mitsen en maren. Zo kan ik me voorstellen dat mensen zich afvragen, is €1000 niet heel erg veel? Het is inderdaad een hoog bedrag. Volgens mij is dat ook nodig, om bepaald gedrag wat bijna geaccepteerd lijkt, te doorbreken. Tegelijkertijd gaat het hier wel om iets wat je altijd bewust doet en niet per ongeluk. Je gooit niet per ongeluk een McDonald’s zak uit je auto. Bovendien kunnen mensen die aangepakt worden ook de keuze maken om afval te prikken in plaats van de boete te betalen.
Ik krijg ook veel vragen over de handhaving. Want is het wel te handhaven? Nou, niet altijd. Wel op een aantal momenten, dankzij gerichte controles. En juist daar zit de kracht van de boete van een hoge boete of werkstraf. De afschrikwekkende werking. Als je op een aantal momenten, een aantal mensen een boete van bijvoorbeeld 1000 euro geeft. Dan is die impact al enorm. Niemand wil namelijk zoveel geld betalen. Of zelf afval gaan prikken.
Uiteindelijk is het doel ook niet om zoveel mogelijk of om zo hoog mogelijke boetes uit te delen. Het doel is dat we een schone stad worden. Misschien dat het Rijk zegt dat €1000 niet mag en bijvoorbeeld €500 wel. Nou, dan proberen we het met €500. En gaan we alles op alles zetten om een schone stad te worden. En als het eenmaal schoon is, dan gaan mensen vanzelf minder op straat gooien. Dat weten we vanuit allerlei onderzoeken. Dan worden we als Enschede een schone stad.
Misschien zelfs de schoonste stad van Europa.